It’s not easy being green
Laat ik maar meteen toegeven dat ik nooit écht milieubewust ben geweest. Natuurlijk scheidde ik mijn afval en liet ik de verwarming en het licht niet branden als ik wegging, maar het was allemaal een beetje half werk. Tot me duidelijk werd dat groener leven veel dringender was dan ik besefte. Voor Libelle hield ik dit groene dagboek bij.
In eerste instantie begreep ik alle belangstelling voor de piepjonge klimaatactiviste Greta Thunberg niet zo goed, tot haar boodschap tot me doordrong. Gebaseerd op puur wetenschappelijke feiten staat die namelijk als een huis. Het is niet voor niets dat ze wereldwijd massa’s bezorgde mensen op de been krijgt. Ook de 82-jarige Jane Fonda inspireerde me toen ze naar Washington verhuisde om er elke week op de trappen van het Capitool te kunnen protesteren. In haar rode jas, naar eigen zeggen het ‘laatste kledingstuk dat ze in haar leven heeft gekocht’. Dus neem ik mijn dagelijkse leven nu steeds onder de loep en probeer te verbeteren waar dat kan, om mijn ecologische voetafdruk kleiner te maken. Volgens mijn dochter ben ik inmiddels vrij woke, wat zoiets betekent als wakker én betrokken. Dat beschouw ik als een compliment.
7.00 uur douchen
Een bad nemen is voor mij dé manier om ’s ochtends niet meteen in de vijfde versnelling te schieten. Toch ben ik er mee gestopt, want in mijn royale badkuip gaan nogal wat liters water. Een spaardouchekop moet ik nog kopen, maar toen ik voor het eerst in lange tijd (kort!) onder de douche stond en rondkeek in mijn badkamer, zag ik zeker vijftien plastic flessen. Het liefst wilde ik alles wat niet oké was meteen weggooien, maar dat is natuurlijk je reinste verspilling. Dus als iets op is, zoek ik nu naar een verantwoord alternatief. Vandaag was ik voor het eerst mijn haar met een shampoo bar, dat is shampoo in de vorm van een stuk zeep, wat een plastic fles scheelt. Op mijn gezicht smeer ik pure arganolie, als bodylotion gebruik ik amandelolie, allebei in een glazen flesje. Mijn deo is ecovriendelijk in een verpakking van kurk. Verder is het zeeppompje op de wastafel vervangen door een schaaltje en een ouderwets stuk zeep en zijn mijn wattenstaafjes gemaakt van karton en biologisch katoen. Tussen mij en de bamboe tandenborstel werd het niks. Dat lag niet aan de borstel, maar kwam omdat ik al vanaf mijn tienerjaren elektrisch poets en mijn tandvlees daar wel bij vaart. Onder de douche poetsen bespaart trouwens geen water. Integendeel: in plaats van de ongeveer halve liter die je gebruikt als je tijdens het poetsen de kraan dichtdraait, verbruik je onder de douche bij drie minuten poetsen meer dan 23 liter water. De wasbare watjes om je gezicht mee schoon te maken volgen als ik door mijn weeshuisvoorraad wattenschijfjes heen ben. Tijdens mijn speurtocht stuit ik trouwens vaak op hoopgevende berichten van multinationals als Unilever en Procter & Gamble, die serieus bezig zijn met onder meer de verpakkingen van de miljarden producten die ze jaarlijks verkopen. Groen gedrag komt dus zeker niet alleen op ons, welwillende burgers, neer.
Als je maximaal 5 minuten doucht, kun je 90 kilo CO2 per jaar besparen
7.15 uur aankleden
Mijn ondergoed is van biologisch katoen. Mijn jeans en blouse voldoen niet bepaald aan de groene normen, maar in mijn vest zit 80 procent bamboe, een grondstof die steeds populairder wordt. Helemaal verantwoord is het echter niet door de 20 procent spandex. Zo’n 63 procent van onze kleding blijkt (nog) te bestaan uit synthetische stoffen of mixen van natuurlijke en synthetische vezels. Van panty’s tot fleecetruien en zomerjurkjes tot shirts. Nooit bij stilgestaan, maar al die kledingstukken zitten dus vol microplastics. Als ze gewassen worden, komen die minuscule kunststof deeltjes met miljarden tegelijk in het water terecht, waardoor ze (mede) verantwoordelijk zijn voor de angstaanjagende plastic soup in de oceanen. Tot nu toe hebben wasmachines en rioolzuiveringsinstallaties nog geen filters om dit tegen te houden. Daarom googelde ik of er al andere oplossingen zijn en kwam uit bij de Guppyfriend Washing Bag, een waszak die de microplastics opvangt. Die gebruik ik nu. En als ik iets nieuws koop, kijk ik eerst op het etiket (zie kadertje Fast Fashion).
Als je per jaar zes kledingstukken minder koopt, bespaar je zo’n 120 kilo CO2
7.30 uur make-up opdoen
Al jaren gebruik ik foundation van Chanel en de rest van mijn make-up is van Clinique. Ik probeer weleens wat anders, maar keer steeds terug naar mijn vertrouwde merken. Dat laat ik zo, want we kunnen niet alles meteen goed doen. Hopelijk denken de grote cosmeticahuizen er zelf over na, zodat mijn favorieten vanzelf groener en verantwoorder worden.
7.45 uur hond uitlaten
Laatst las ik ergens dat het hebben van een hond gelijk staat aan jaarlijks 3677 km rijden met een SUV, zo’n 440 kilo CO2. Wat moet ik met zulke informatie? Mijn hond wegdoen? Gelukkig is Ceesje klein, dus met haar voetafdrukje loopt het vast wel los. Poep ruim ik trouwens op met speciale zakjes van maiszetmeel, die verteren verantwoord in het restafval.
Het hebben van een hond staat gelijk aan jaarlijks 3677 km rijden met een SUV, dat is zo’n 440 kilo CO2
8.15 uur ontbijten
Mijn ‘zuivel’ is al een paar jaar plantaardig, maar dat komt meer omdat ik niet goed tegen lactose kan dan uit groene overwegingen. Al is het mooi meegenomen dat ik het milieu hiermee minder belast dan met echte melkproducten. Mijn muesli komt uit de natuurwinkel en het fruit dat ik toevoeg is zoveel mogelijk van het seizoen, vandaag is dat appel. Met wat kaneel. Mijn idee: als ik zelf bewust minder vlieg, moet wat ik eet dat natuurlijk niet wèl doen.
Met alleen plantaardig eten bespaar je 850 kilo CO2 per jaar
9.00 uur thuiswerken
Voor ik achter mijn computer ga zitten om vanochtend thuis te werken, doe ik een was in de machine, waarbij ik synthetische kledingstukken dus in de Guppyfriend Washing Bag stop. Als het even kan was ik op 30 graden, omdat dat mijn voetafdruk kleiner maakt. De grote plastic flessen vloeibaar wasmiddel zijn vervangen door ecovriendelijk poeder in een kartonnen verpakking. Omdat de droger ‘de SUV in onze huishoudens is’ (die SUV duikt telkens op in milieuvergelijkingen in de media), gebruik ik die veel minder. Eigenlijk alleen nog voor mijn lakens, want die kan ik nergens in huis fatsoenlijk ophangen.
Het gebruik van een ouderwetse condensdroger leidt jaarlijks tot een uitstoot van 475 kilo CO2
10.30 uur theetijd
Even pauze van het artikel dat ik zit te tikken. Met een kop thee. In een groene bui heb ik laatst losse thee en een thee-ei gekocht, omdat niet alleen in die hippe kunststof theezakjes microplastics blijken te zitten maar ook in sommige papieren. Die krijg je dus gewoon binnen! Als groot theeverbruiker van thee werd ik daar een beetje onrustig van. Zelf drink ik geen koffie, maar aan een vorige relatie hield ik een Nespresso-apparaat over, dat ik gebruik als ik gasten heb. Alleen die cupjes zijn een milieudoorn in mijn oog. Op Facebook zag ik laatst iets handigs: een duurzame cup van rvs, die je zelf kunt vullen en die jaren meegaat. En wat is er eigenlijk mis met ouderwetse filterkoffie?
Een plastic theezakje laat in een kop ongeveer 11,6 miljard stukjes microplastic achter
12.00 uur naar mijn moeder
Bij mij in de buurt, midden in Amsterdam, is het vrijwel altijd zoeken naar een parkeerplaats en ik gebruik mijn auto zo weinig dat ik weleens vergeet waar ik hem heb gelaten. Eigenlijk rijd ik er alleen, zoals nu, mee naar mijn moeder. En af en toe naar een vriendin of een werkafspraak. Verder staat-ie maar plek in te nemen. Terwijl het wemelt van de initiatieven met elektrische auto’s die je kunt huren als je ze nodig hebt, bij mij op de hoek staan Green Wheels en ik woon zo’n beetje óp de veelbesproken Noord-Zuidlijn, waardoor ik met de metro binnen tien minuten op twee grote treinstations sta. Daarom heb ik besloten dat dit mijn laatste auto is. Want zoals een vriendin die deze stap al heeft gezet zegt: ‘In de trein heb ik altijd het idee dat ik op reis ben, ik ben gestopt met haast hebben.’ Dat gevoel wil ik ook.
Een gemiddelde benzine personenauto die per jaar 15.000 kilometer rijdt heeft een CO2-uitstoot van zo’n 3.360 kilo
16.00 uur boodschappen doen
Mijn dochter komt eten en ik maak spaghetti bolognese, haar lievelingsgerecht. Sinds een jaar is ze vegetarisch en het was even zoeken naar een nieuwe variant, maar vegetarisch gehakt kan onze beider goedkeuring wegdragen. Uiteraard heb ik als ik naar de supermarkt ga een duurzame boodschappentas bij me en sinds kort ook mijn eigen zakjes voor groenten en fruit, waar ik de stickertjes na het wegen opplak.
Met 2 dagen per week geen vlees of vis eten bespaar je 130 kilo CO2 per jaar
16.45 uur slowcooken
In de keuken is de slowcooker mijn beste vriendin. Stekker erin, ingrediënten in de pan, deksel erop en alles gaart langzaam tot het tijdstip dat je wilt eten. Ik beweer graag dat het beter is voor het milieu omdat ik geen gas gebruik. Mijn fornuis moet ik op den duur natuurlijk ook vervangen, want het hele land moet van het gas af, maar daar heb ik me nog niet zo in verdiept. Nu alles wat met de klimaatcrisis te maken heeft zo enorm in beweging is, zullen de ontwikkelingen elkaar vast in hoog tempo opvolgen. Met het duurzamer maken van mijn huis wacht ik nog even tot er meer duidelijkheid is.
20.00 uur eten
Weer op de hoogte van alle lotgevallen van mijn studerende kind maak ik de slowcooker schoon met mijn siliconensponsje, een duurzamer alternatief voor het gewone schuursponsje dat vol microplastics zit die je bij gebruik zó het afwaswater in poetst. Toen ik het aantal dat ik er per jaar doorheen jaag vermenigvuldigde met het aantal Nederlandse huishoudens, droomde ik ’s nachts serieus van bergen sponsjes waar geen einde aan kwam. Mijn ooit zo uitgebreide repertoire aan schoonmaakspullen bestaat nu uit ecologische allesreiniger, groene zeep, soda en schoonmaakazijn.
Als je regelmatig schoonmaakt, kom je een heel eind met water, een groene allesreiniger en een doekje of borstel
20.30 uur online shoppen
Het bandje van mijn stappenteller is kapot. Een collega zei dat ik spotgoedkoop een nieuwe kan bestellen bij AliExpress, maar daar protesteert mijn groene geweten tegen. Ooit was ik in China en als ik, met de kennis van nu, denk aan alle plastic meuk die daar vrijwel voor niets te koop was, word ik diep bedroefd. Daarom bestel ik een duurzamer rvs bandje. Online, dat is natuurlijk wel een minpuntje.
Uit onderzoek blijkt dat ‘offline’ winkelbezoek per fiets of lopend de minste milieu-impact heeft
21.00 uur lezen
Op de bank met een boek. Dat wil zeggen met mijn e-reader, want zolang ik in de ‘ik-heb-echt-nog-geen-leesbril-nodig’-fase zit, vind ik die reuze handig: het scherm is verlicht en ik kan de letters net zo groot maken als nodig is. Uit onderzoek van consumentenprogramma Kassa! is trouwens gebleken dat een e-reader duurzamer is dan papier als je meer dan dertig boeken per jaar leest. Het produceren van een e-reader is echter echt slecht voor het milieu, maar ja, dat is het kappen van veel bomen ook…
Een e-reader lijkt duurzamer dan papier als je meer dan dertig boeken per jaar leest
Zucht. It’s not easy being green. Gelukkig las ik laatst een bemoedigende uitspraak: ‘We hebben geen handvol mensen nodig die perfect groen zijn, we hebben miljoenen mensen nodig die het imperfect doen.’ Omdat alle beetjes helpen.
Disclaimer
Dit artikel is slechts een verslag van mijn zoektocht naar een groener leven, ik wil met nadruk niet beweren dat wat ik doe het beste is of dat ik deskundig ben.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.
Fast fashion
Omdat ik totaal niet van winkelen houd, vond ik online shoppen altijd ideaal. Zo nu en dan verloor ik me uren in bestellen, bestellen, bestellen. In meerdere maten. Meer dan de helft stuurde ik meestal terug. Tot ik las dat teruggestuurde kleding vaak gewoon wordt vernietigd: wereldwijd per jaar zo’n 14 miljard kilo. Ongedragen.
Al snel ontdek ik ook dat met ‘fast fashion’ zo’n beetje álles mis is wat je kunt bedenken: van arbeidsomstandigheden en dierenleed tot het feit dat de mode-industrie een kwart van alle chemicaliën wereldwijd produceert en heel veel grondstoffen misbruikt. Na de olie-industrie is de kledingindustrie de vervuilendste branche ter wereld. Wat confronterend. Daarom laat ik me niet meer zo makkelijk verleiden en probeer ik om te beginnen een jaar lang tevreden te zijn met alle fijne kleding, jassen, tassen en schoenen die ik heb. Mocht ik echt iets nodig hebben, doe ik hetzelfde als met mijn badkamerspullen: kijken of er een duurzaam alternatief is.
Zin of onzin?
Hoe onderscheiden we zin van onzin? Door steeds kritisch te kijken naar wat we lezen en waar die informatie vandaan komt. Voor dit artikel is o.a. gebruik gemaakt van de volgende informatieve sites:
– Mileucentraal.nl
– Plasticsoupfoundation.org
– Wereld Natuur Fonds: wwf.nl
Ecologische voetafdruk meten
Onze ecologische voetafdruk is de ruimte die we per persoon innemen op aarde. Deze ruimte wordt berekend op basis van onze levensstijl. Alles wat we consumeren kost namelijk ruimte.
– Op de site van het Wereld Natuur Fonds kun je je voetafdruk meten (voetafdruk.wnf.nl): hoeveel aardbollen zijn er nodig voor onze persoonlijke levensstijl?
– Een test op milieucentraal.nl laat zien hoeveel kilo CO2 een huishouden per jaar ongeveer uitstoot. Vervolgens geven ze per categorie tips hoe om onze voetafdruk te verkleinen, daarbij wordt gekeken naar energieverbruik, auto en ov, voeding, vliegreizen en kleding.
De Meester Methode
Tien jaar kostte het schrijver en filosoof Maarten Meester om zijn ecologische voetafdruk terug te brengen tot een aanvaardbaar niveau. In zijn boek De Meester Methode – de makkelijkste manier om te stoppen met milieu vervuilenlegt hij uit hoe wij dat in een paar maanden kunnen doen. Prometheus – € 19,99
Dit artikel verscheen in Libelle 13 – 2020
